Klasyfikacja metod zabezpieczenia się przed ryzykiem walutowym
W rozdziale pierwszym niniejszej pracy stwierdzono, że celem zarządzania ryzykiem walutowym jest podjęcie odpowiednich działań, które prowadzą do wyeliminowania tego ryzyka lub ograniczenia jego rozmiaru do akceptowanego poziomu. W praktyce nie ma idealnej metody zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym, którą przedsiębiorstwo mogłoby wykorzystać w każdej sytuacji. Możliwość zastosowania odpowiedniej metody zależy w szczególności od formy ryzyka na jakie narażone jest przedsiębiorstwo, wielkości przedsiębiorstwa oraz jego udziału w obrotach zagranicznych, stopnia efektywności rynku walutowego, kwalifikacji kadry zarządzającej ryzykiem oraz preferencji w zakresie stosowania poszczególnych instrumentów94. Wszelkie możliwe czynności podejmowane w celu przeciwdziałania ryzyku walutowemu mogą prowadzić do jego zatrzymania, podziału, kompensaty, przeniesienia na kontrahenta lub osoby trzecie.
Według kryterium źródła pochodzenia ogół metod zabezpieczających przed ryzykiem walutowym można podzielić na wewnętrzne i zewnętrzne. Podział ten został przedstawiony na rysunku 2.
Rysunek 2.
Podział instrumentów zabezpieczających przed ryzykiem walutowym
Źródło: Opracowanie własne.
Wewnętrzne metody zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym obejmują wszelkie środki i sposoby dostępne w obrębie podmiotu zabezpieczającego. Mają one na celu zapobieganie powstawaniu otwartych pozycji walutowych oraz minimalizowanie ilości waluty, którą przedsiębiorstwo musi kupić lub sprzedać w transakcjach walutowych.
Istota zewnętrznych metod zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym sprowadza się w swej ogólnej postaci do przeniesienia ryzyka walutowego za pomocą odpowiedniego instrumentu na instytucję finansową lub inny podmiot, który jest skłonny to ryzyko podjąć w zamian za odpowiednią opłatę95. Szczególne miejsce wśród metod zewnętrznych zajmuje hedging.
Hedging jest metodą ograniczania ryzyka za pomocą instrumentów rynku walutowego. Początkowo idea hedgingu koncentrowała się wyłącznie na eliminacji niepewności poziomu wyniku możliwego do osiągnięcia w przyszłości – wykluczała zarówno potencjalną stratę, jak i zysk. W takim ujęciu hedging dopuszczał zastosowanie instrumentów takich, jak: kontrakty forward, swap oraz futures. Obecnie pojęcie hedgingu zostało rozciągnięte na instrumenty, które zabezpieczają przed wynikiem negatywnym, ale jednocześnie pozwalają na zatrzymanie wyniku pozytywnego. W tym ujęciu, obok wyżej wymienionych instrumentów, hedging dopuszcza wykorzystanie opcji walutowych96.
Czynności podejmowane w ramach hedgingu mają na celu zamknięcie otwartej pozycji walutowej, powstałej na podstawowej transakcji handlowej, przez zawarcie transakcji na rynku walutowym i zajęcie pozycji przeciwstawnej do zabezpieczanej. Przedsiębiorstwo chcąc zabezpieczyć długą pozycją (należności) w walucie obcej, sprzedaje tę walutę na rynku – zajmuje pozycję krótką, natomiast chcąc zabezpieczyć krótką pozycję (zobowiązania) w walucie obcej, kupuje tę walutę na rynku – zajmuje pozycję długą97. Oczywiście transakcje przeprowadzane na rynku walutowym muszą zostać zsynchronizowane z okresami rozliczenia transakcji handlowych oraz z ich wielkością. O efektywności hedgingu decyduje właściwe przygotowanie, a następnie przeprowadzenie transakcji na rynku walutowym. Przebieg procesu zabezpieczenia otwartej pozycji walutowej za pomocą hedgingu został przedstawiony na rysunku 3.
Rysunek 3.
Zabezpieczenie otwartej pozycji walutowej za pomocą hedgingu
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: P.Misztal, Zabezpieczenie przed ryzykiem zmian kursu walutowego, Difin, Warszawa 2004, s.92.
Uczestnicy operacji hedgingowych zakładają, że ewentualne straty, które poniosą na pozycji wynikającej z transakcji handlowej zostaną zrekompensowane zyskiem z utrzymania pozycji przeciwstawnej na rynku walutowym. Straty i zyski mogą być sobie równe lub mogą się różnić. W sytuacji, kiedy straty i zyski całkowicie się pokrywają mówimy o tzw. hedgingu doskonałym98.
Wyboru odpowiedniej metody zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym dokonuje się w ramach procesu zarządzania, na etapie opracowywania strategii zabezpieczającej. Przed zastosowaniem złożonych metod zewnętrznych należy rozważyć możliwość wykorzystania metod wewnętrznych – niektórzy uważają, że najlepszymi metodami ochrony przed ryzykiem są metody najprostsze.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.